Video hakem uygulaması üzerine
Futbol oyun kurallarında son 20 yılda (oyunun temposunun artmasına yönelik olarak) bazı değişiklikler yapıldı.
Bunun sonucunda ise topun oyunda kalma süresi 40’lı dakikalardan 60’lı dakikalara çıktı .
Bu da ; 2 dakikada herhangi bir şekilde 3 karardan maç boyunca 60 karar veren hakemin artık 90 karar vermesi demektir.
Özetle maç ; bir hakem açısından fiziksel yeterlilik, karar verme , olay yönetme vb. fonksiyonlar itibari ile %50 zorlaşmış demektir.
Bu sonuçlara göre hakemin hata yapmamasının mantıksal hiçbir açıklaması yok.
Çünkü maç %50 zorlaşırken (son 1-2 yıldaki sesli iletişimini sağlayan sistemin dışında) hakemlerin yönetimini kolaylaştıran hiçbir şey olmamış.
Türkiye’de ise “hakem eleştirerek popüler olan TV yorumcuları ” maaşlarına maaş ve “hakemin hatalı kararı ile 1 hafta spor sayfasını garanti altına alan gazeteler” ise cirolarına ciro katmışlar.
İşte tüm bu gelişmelere yönelik olarak sadece takımları değil hakemi de düşünüp “hakeme haksızlık yapmama” , anlayışı ile FIFA , VAR (Video Asistant Reffree) sistemini getirdi.
Peki VAR gelince ne olacak ? Her şey daha mı iyi yoksa daha mı kötü olacak ?
VAR’ın ne getirip ne götüreceğinden çok , VAR’ın Türkiye’de uygulanabilip uygulanamayacağı önemli.
Neler olacağını madde madde sıralayalım.
-Camiasından , yöneticisinden aldığı “siyasi güç” ve milyon Euroluk transferin sonucu elde ettiği “ekonomik güç” ile oyuncunun hakeme olan baskısı “göremedi isen videoya bak” şeklinde ironik diyaloğa dönüşecek.
-Tereddütte kalan hakem VAR’a başvurup başvurmamak arasında sıkışıp kalacak. Başvursa “maçı yönetemiyor” görüntüsü , başvurmasa bu sefer de “VAR niçin getirildi” şeklinde bir başka baskı altında gidip gelecek.
-VAR’da hatalı karar veren hakem ; seyirci , teknik heyet , oyuncuların karşısında “güven vermeyen kişi “ haline dönüşecek ve oyuncu maç boyu bunu kullanacak.
-VAR’da kararın değişmesi sonucu mağdur olan takım kendileri aleyhine olan daha önceki bir karara atıfta bulunarak “Bizim pozisyonda niye videoya bakmadın?” diye hakemi “haklı olarak ” baskı altına alacaklar.
-VAR’dan destek almadığı ama hatalı karar verdiği ortaya çıkan hakem , ondan sonraki maçlarda her pozisyonda VAR’dan destek alma eğiliminde olacak.
Tüm bunlar ışığında hakemin maçı sağlıklı yönetebilmesi mümkün mü?
Bunlara sahada olacakları ekleyelim.
-Havaların soğuduğu , yağışlı olduğu maçlarda VAR’ın kullanılması nedeni ile oyun duracak. Vücudu sıcak olan oyuncu üşüyecek ve oyundan soğuyacak. Seyirciyi söylemeye gerek yok.
Zaten maça gelmeyen seyirci bu şekilde duran maça gelir mi ?
-“Gri pozisyonlarda “ iki hakem kafa kafaya da verse de karar veremeyecekleri pozisyonlarda oyun daha da duracak. Kararsızlık oyucu , teknik kadro ve seyircinin motivasyonunu düşürecek.
Tüm bunlardan sonra ne mi olacak ?
Kulüplerin baskısı ile muhtemelen VAR uygulamaya girecek , yukarıdaki sonuçlar ile karşılaşılacak ve 1-2 yıl sonra tıpkı “6 hakem uygulamasına olduğu “ gibi iptal edilecek.
Tüm bunları söylemek için kahin olmaya gerek yok.
Aslında VAR yerine daha etkin bir çözüm önerisi var.
O da ; spor kulüplerinim yönetim kurullarında kademeli olarak %30’dan başlayarak zamanla artacak “En az 10 yıl lisanslı spor yapmış yönetici” yada “Spor yöneticiliği konusunda yüksek öğrenimi olan yönetici” olması zorunluluğudur.