Tarih boyunca Tanınan Türkmen LEK, LAK

 

            


 

Bu gün olduğu gibi tarih boyunca Dünya Türkmenlerine karşı sinsi Politika alanında baskı, işkence, acı olaylar artarak, birçok devletler dikta rejimler tarafından Dünya Türkmenleri yanında, İran, Irak, Suriye dâhil, Türk dünyasında Türkler günümüze kadar acı olaylarla birlikte yüzde yüz Türkmen olan oymaklara,  Aşiretlere yönelik baskı, soykırımlar, acı işken dolu politikalar sürerek, sonu gelmeyen acı baskılar  karşısında çok  sayıda Türkmen Oymak, Aşiretleri her türlü asimilasyonla Araplaşarak, Kürtleşmiştir

Türkmen Lek oymağı, aşireti bunların en önemlisi parlak geçmişiyle, yiğit, kahramanlığıyla tanınarak Türkmen soylu, boylu, şanlı, tarihli Türkmen Aşireti Lak, Lek oymağı bir zamanlar Türkiye Van şehrinden bölgede çıkan savaş sonucu kargaşa olaylardan dolayı, yerlerini bırakarak İran'a yerleşmişlerdir, günümüzde Van Türkiye'de Irak Erbil, Kerkük, Köy sancak, Taktak, Altunköprü, Kaya başı gibi bölgelerde bir bölümü Kürtleşerek yaşamaktadırlar.

 

Kerkük, Altunköprü'ye, Erbil'e yerleşenler ise Eski Türk ve çok sayıda beylilikler İmparatorluk Devletler kuran İran Türkmenleri bu bölgeye Horasandan, Erdebil, Urumya, Isfahan'dan bu toprakları kendilerine Yurt seçmişlerdir ayrıca Altunköprü'de yaşayan Türkmen, Acem, Ateş, Ağalar  aşiretleri bunun bir kanıtıdır.

 

Bu gün Türkmen Lak, Lek Aşireti

Hamamköy, Kozan

 

Çoğunluk Çorum şehrinde ve etrafında yaşayan Lekler. Eskiden bölgeye İran Horasanlı Türkmenler olarak tanınmışlardır.

 

Osmanlı tarih belgelerinde Lek Aşiretinin Türkmen olduğunu göstererek.

Osmanlı devleti milliyet olgusundan fazla ümmetçilik esas güçlü olarak Türkmen ırkını çoğunluk kez gözardı edilmiştir.

Ve Türkmen aşiretlerine önem verilmeyerek unutularak başka aşiret, oymaklarla karışarak bir araya koyulmuşlardır.

 

Ve o dönemlerde Türkmen diye birçok Türkmenlerin milli, millet konularından dolayı kayıtlarda Türkmen sözleri çok az

Geçirilmiştir.

 

Osmanlı tarihi belgelerinde Lek Aşireti çok sık olarak görünmektedir Lek Aşiretinin Türkmen oldukları çok sayıda kayıtlar, arşivlerde belgelerle görünmektedir.

 

Türkmen Lak, Lek Aşireti başka kaynaklara göre Anadolu'ya İran'ın Kermanşah bölgesindeki Lekistan ya da Luristan denilen topraklardan geldikleri söylenmektedir.

 

En doğrusuda Türkmen Lek Oymak Aşireti İran Horasan'dan geldiklerini ve Türkmen oldukları bilinmektedir.

 

Ayrıca İran Horasan'daki 100'e yakın Türkmen köyleri dilleri Türkmen olarak Ankara Haymana'da yaşayan Lekler aşireti Öz Türkçeyi konuşmaktadırlar.

Ankara Haymana'da yaşayan Türkler ise eski dönemlerden Türkmen olarak Irak'ın Kerkük Türkmen şehrinden buraya yerleşmişlerdir.

Öte yandan Çorum Kozan Hamam köyü Türkmenleri

Yüzyıllardır kendilerine Lek Türkmenleri söylemektedirler.

 

Lekler Osmanlı vilayet salnamelerinde Bozulus Oğuz aşireti olarak geçmektedir.

 

Horasan'dan Ebu Müslim Horasani İslam ordularında savaşan Lek, Lak aşiretiyle görüşerek, savaşlarda onlara önem verilerek, Osmanlı döneminde Reşwanlar ile birlikte hayvancılıkla uğraşmaya başlamışlardır.

 

İran Horasanlı Türkmenlerinden olan Lekler oymağı Rakka, Suriye ve Çukurovayı,  Ankara, Konya ve Sivas yöresinde yaylada havyacılık ile çalışmışlardır.

 

Osmanlı Devleti ile Türkmen Safevi Devleti arasında 1514 yılında Çaldıran savaşı sonrası bir bölüm baskılardan dolayı Anadolu'dan İran, Irak, Şama göçler olurken bir Türk yurdu olan İran ve Kafkasya'dan çok sayıda Türkmen göçler Anadolu'ya doğru gelmeye başlarken aralarında Türkmen Lek Aşireti oymağı bulunmaktaydı.

 

 

Özellikle Türkmen aşiretlerin Anadolu'ya göçleri hızlı bir dönemde çoğunluk baskı nedeniyle olmuştur.

 

Osmanlı, İran savaşlarından sonra Anadolu'ya yerleşen Türkmen Lek aşireti Anadolu'nun değişik yerlerine dağılarak, bu toprakları kendilerine ana vatan seçmişlerdir.

 

Lek Türkmenlerin bu göçleri çok yoğun olarak 1700'lü yılların başlamasıyla Çorum, Yozgat yakınlarında binlerce LEK, LAK aşireti bölgeye yerleşerek, adları Türkmen Lek diye ilçeler, köyler kurmuşlardır.

 

Bunlardan Hamam köyü 1700'lü yıllarında kurulmuştur.

Ve Osmanlı devleti tarafından Lekler Çukurovaya yerleşmişlerdir.

Böylece Türkmen Lek Aşiretinin 1750 - 1800 yıllarında Hamam köyüne yerleşmişlerdir.

 

Hamamköyü, Arslanlı, Hacılar, Üçdut ve Gökçeyol köyleride Lek aşiretlerinin yurdu olmuştur.

 

Lekler Aşiretinin dili öz Türkçe olarak dillerinde kullandıkları birçok sözcükler İran, Azerbaycan, Horasan ve Irak Kerkük, Altunköprü Suriye Türkmenleri

Tarafından kullanıldığı görünerek aynı terimleri tümceleri sözleri Türkmence dillendirmektedir.

 

Ayrıca günümüzde Kozan, Adana, Konya, Cihanbeyli, Kayseri Yahyalı, Ankara Haymanada, Bala, Kara oğlan, Şanlıurfada, Adıyaman, Kahtada,

Kars, Sivas, Samsun, Trabzon, Tokat, Ankara, İstanbul

Harmancık,

Kayseri, Çorum, Kırşehir, Kırıkkale, Çukurova,

Gibi illerde yaşamaktadırlar.

 

Ayrıca

Türkmen Lekler Kafkasya Kıbrıs Balkanlar'da

Suriye'nin, Irak'ın kuzeyinde yaşayan Türkmenlerin bir bölümü Lek Aşiretidir.

 

Ve Şanlıurfa şehrinde Lekliler Mahallesi bulunmaktadır.

 

Lek Türkmen Oymak, Aşiretinin kendilerine özel Kültür, Edebiyat, halk havaları tanınmış koşmaları

Türkleri dillerde destan olarak etkili ezgileri Türkmen olan geçmişlerini dillendirerek içli coşkulu özellik taşmaktadır.

 

Lek, Lak sözüne gelince birkaç türlü yazılarak geçmektedir

Lek, Lygii, Lag veya Lezgi'te olarak .

Kısacası Lek ve Lezgi gibidir.

Aynı adın farklı dillerdeki değişmesini görmekteyiz.

 

Güney Dağıstan bölgesinde Lek, Lak sözleri Türk aşiretleri için kullanılmaktadır. Bunun yanında Rusya'da Türk topraklarında eskiden Lakz diye bir Krallığı kurulmuştur.

Ve Kafkasya'da birçok yerlere, dağ adlarına Lakz adı verilmiştir.

 

Lakz adı Lak, Lag, Lek yerel dillerde ise Lak, Lek, Lag  geçmekle anlamı ise adam, bir adam demektir, başka söylentilere göre Lek, Lak,  Lezgiler bir Doğu Kafkas Türk ırkı olarak tanınmaktadır.

 

Azerbaycan Cumhuriyetinin birçok yerlerimde eskiden büyük bir sayıda Lekler, Lezgiler yaşamaktaydı.

Evliya Çelebi, Seyahatnamesinde yazmış olduğuna göre

Trabzon'un eski adının Lezki Şehri

Olduğunu yazmaktadır. Günümüzde Trabzon'un doğusunda Gezgi diye bir dağ bulunmaktadır. Ve buralarda Gezgilerin yaşadığını söylenmektedir.

 

Laklar, Lekler bir Türkmen aşireti, oymağı olarak Türkiye gibi birçok bölgelerde topraklarda yaşayarak İran Horasanlı, Iraklı, Suriyeli Türkmenler olarak dillerini unutmayarak konuşmaktadırlar ve şanlı Türkmen milletlerine gönülden bağlı olarak varlıkları ile Türkçe dilleriyle yaşamaktadırlar.

 

Kaynakça:

1-Edip Yavuz, Tarih Boyunca Türk Kavimleri

2-Evliya Çelebi, Seyahatnamesi

3-Ziya Gökalp Türk Meseleleri

4- Faruk Sümer

Oğuzlar

5- Türkiye'de, Irak'ta birkaç Lek, Lak aileleri ile görüşme bilgileri.

Orjinal Köşe Yazısına Git