Trump, Panama Kanalı'nı geri istiyor
Trump, Panama Kanalı'nın verimli ve güvenilir şekilde yönetilmemesi durumunda ABD'ye geri verilmesini talep edeceklerini açıkladı.
ABD’nin 47’nci başkanı seçilen Donald Trump, Panama Kanalı’ndan geçen ABD gemilerine uygulanan ücretleri haksız olarak nitelendirdi. Trump sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Donanmamız ve ticaretimiz çok haksız ve adaletsiz bir muameleye maruz kaldı. Panama tarafından talep edilen ücretler çok gülünç. Ülkemizin bu şekilde soyulmasına derhal son verilecektir” dedi.
Panama’nın, kanalın verimli ve güvenilir şekilde işletilmesini sağlayamaması halinde girişimde bulunacaklarını kaydeden Trump, “Panama Kanalı'nın tam olarak ve sorgusuz sualsiz bize iade edilmesini talep edeceğiz” ifadelerini kullandı.
Panama Kanalı'nın Sahipliği ve Yönetimi
Panama Kanalı, Panama Cumhuriyeti'ne aittir ve kanalın tam kontrolü, 31 Aralık 1999'da ABD'den Panama'ya devredilmiştir. Günümüzde kanalın yönetimi ve işletmesi, Panama hükümetine bağlı bir kurum olan Panama Kanalı İdaresi (ACP) tarafından yürütülmektedir.
Kanalın Sahiplik Tarihi
Fransız Başlangıcı (1881-1904):
Panama Kanalı inşaatına ilk olarak Fransızlar, Ferdinand de Lesseps liderliğinde başlamıştır. Ancak mali ve teknik zorluklar nedeniyle proje yarım kalmıştır.
ABD Kontrolü (1904-1999):
ABD, kanal inşaatını tamamlamış ve 1914'te kanal hizmete açılmıştır.
ABD, kanalın inşası ve yönetimi için Panama ile bir anlaşma yaparak Panama Kanalı Bölgesi adı verilen bir alanı kontrol altına almıştır.
Devir Süreci (1977-1999):
1977'de ABD ve Panama arasında imzalanan Torrijos-Carter Anlaşmaları ile kanalın kontrolünün kademeli olarak Panama'ya devredilmesi kararlaştırılmıştır.
31 Aralık 1999'da kanalın tam yönetimi Panama'ya geçmiştir.
Panama Kanalı İdaresi (ACP)
Panama Kanalı İdaresi, anayasal bir kurumdur ve tamamen özerk şekilde çalışır.
Kanalın işletmesi ve bakımı ACP'nin sorumluluğundadır.
Kanal gelirleri doğrudan Panama hükümetine aktarılır ve ülkenin ekonomisine büyük katkı sağlar.
Kanalın Stratejik Önemi
Panama Kanalı, Atlantik ve Pasifik Okyanusları arasında önemli bir ticaret geçididir.
Yıllık yaklaşık 14.000 gemi geçişiyle, dünya ticaretinin önemli bir kısmına hizmet eder.
Kanal, Panama'nın ekonomik bağımsızlığında ve uluslararası alandaki stratejik öneminde büyük rol oynar.
'Panama'ya devredilmesi hata'
Eski ABD Başkanı Jimmy Carter'ın, kanalın yönetimini Panama'ya devretmesini "hata" olarak tanımlayan Trump, kanalın "başkalarının yararına değil" iki ülke arasındaki işbirliğinin simgesi olarak Panama'ya verildiğini kaydetti.
Trump, Panama'nın, kanalın kullanımı için fahiş ücret talep ettiğini savunarak, "Ülkemize yönelik tam anlamıyla soygun, derhal sona ermelidir." ifadesini kullandı.
'Geri verilmesini talep edeceğiz'
Kanal'ın "yanlış ellere geçmesine izin vermeyeceklerini" aktaran Trump, "Eğer bu cömert jestin hem ahlaki hem de yasal ilkelerine uyulmazsa, o zaman Panama Kanalı'nın bize tam olarak ve hiçbir itiraz olmaksızın geri verilmesini talep edeceğiz." yorumunda bulundu.
Panama Kanalı Yönetimi'ne göre ABD, 2023'te Panama Kanalı aracılığıyla yaklaşık 125,6 milyon uzun ton yük ihraç etti.