• BIST 100

    9356,04%-1,26
  • DOLAR

    38,80% 0,01
  • EURO

    44,07% 0,49
  • GRAM ALTIN

    4217,16% 2,29
  • Ç. ALTIN

    6731,05% 1,32

Prof. Dr. Sertaç Öztürk | Evrendeki tüm kara delikleri bilmiyoruz

İstinye Üniversitesi (İSÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sertaç Öztürk, CERN ve evrenle ilgili merak edilen soruları yanıtladı

BİLİM-TEKNOLOJİ 16.07.2024 23:03:00
Prof. Dr. Sertaç Öztürk | Evrendeki tüm kara delikleri bilmiyoruz

Evrendeki tüm kara delikleri bilmiyoruz

 

12 Punto’da yayınlanan ‘12’de Bilim’ programına konuk olan İstinye Üniversitesi (İSÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sertaç Öztürk, CERN ve evrenle ilgili merak edilen soruları yanıtladı. Evrende tespit edilmeyen kara deliklerin de olabileceğini belirten Öztürk, “Gözlemleyebildiğimiz, fotoğrafını çektiğimiz yapılar var. Ama evrende başı boş dolaşan kara delikler var mı ya da evrendeki en küçük kara delik ne onları bilmiyoruz” dedi.

 

İstinye Üniversitesi (İSÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sertaç Öztürk, 12 Punto’da yayınlanan Begüm Oktay’ın sunduğu ‘12’de Bilim’ programına katıldı. İSÜ’nün de resmî iş birliği üyesi olduğu Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi’nde (CERN) yer alan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’ndaki ATLAS Deneyi çalışmalarından bahseden Öztürk, evren ve kara deliklerle ilgili soruları da yanıtladı.

 

“CERN’ün kuruluş amacı barış için bilim”

CERN ile ilgili bilgi veren Prof. Dr. Öztürk, “1954 yılında barış için bilim sloganıyla İsviçre’nin Cenevre kentinde kuruldu. Amacı maddenin en küçük halini araştırıp buradan evren hakkında daha geniş perspektifte bilgi sahibi olmak. Parçacık fiziğinde veya atom altı dünyaya bakmak için de bu parçacıkları hızlandırmamız gerekiyor. CERN’de etrafı dedektörlerle ve çok hassas sensörlerle çevrili yerlerde parçacıkları hızlandırıyoruz, kafa kafaya çarpıştırıyoruz. Sonra açığa çıkan parçacıklara bakarak tam olarak çarpışma noktasında neler oldu, neler olmalı onları anlamayı çalışıyoruz” dedi.

 

“Cevap veremediğimiz sorulara bir şekilde cevap arıyoruz”

2005 yılından beri CERN’de çalışmalarda bulunduğunu ifade eden Öztürk, 2018 yılından bugüne kadar da Atlas deneyinde çalıştığını söyleyerek şöyle devam etti:

“Atlas deneyi de yine yeni parçacıklar, ek boyutlar, karanlık madde, kara delikler, Higgs Bozonu veya fiziğin cevap veremediği ama bir şekilde cevabı teorisyenler tarafından ortaya konulan henüz gözlemleyemediğimiz o yeni parçacıkları da araştıran bir yapı. Özetle CERN’e yaptığımız şey gerçekten evrendi, cevap veremediğimiz sorulara bir şekilde cevap aramak, orada bulduğumuz sonuçlarla evreni daha iyi anlamaya çalışmak gibi işler var.”

 

“Bütün sistemler minimum enerji, maksimum düzensizlik durumunda bulunmak ister”

“Fiziğin çok güzel bir yasası var; bütün sistemler minimum enerji, maksimum düzensizlik durumunda bulunmak ister” diyen Öztürk, şöyle devam etti:

“Dolayısıyla bu yeni parçacıklar da kendisinden daha hafif parçacıklara bozulup enerjilerini bir şekilde minimuma getirmeye çalışıyorlar. Dolayısıyla Büyük Hadron Çarpıştırıcısı, 10 üzeri -12 saniye sonraki o ortamı oluşturup daha ağır parçacıklar oluşturuyoruz burada ağır parçacıklı özelliklerini belirliyoruz. Büyük patlamadan sonra evren bu hale nasıl geldi, maddenin bu formu nasıl tam olarak oluştu onu anlamaya çalışıyoruz.”

 

“CERN’deki en büyük keşif nedir derseniz Higgs Bozonu derdim”

“CERN’deki bu zamana kadar en büyük gelişme, en önemli keşif nedir?” sorusuna ise Öztürk, bugüne kadar yapılan çok fazla keşif olduğunu söyleyerek yanıtlıyor: 

“Bakarsanız Wve Z bozonları aslında zayıf etkileşimin ara taşıyıcı parçacıkları onlar 1980’li yıllarda CERN’de bulundu ama asıl tüm dünyanın merak ettiği ve milyarlarca dolar harcanmasına sebep olan aslında Higgs Bozonu’nun 4 Temmuz 2012 yılında duyurusu yapıldı. 2013 yılında da Peter Higgs ve François Englert Nobel ödülü aldı. En büyük keşif nedir derseniz Higgs derim çünkü Higgs Bozunu Amerika’da Tevatron’da bulunamadı. ‘Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’ önceki deney olan LEB yani Large Electron Positron çarpıştırıcısı da arandı bulunamadı. 50 yıldır araştırılan bir parçacıktı.”

 

“CERN’de kara deliklerle ilgili çalışmalar yapılıyor”

CERN’de de kara deliklerle ilgili çalışmalar yapıldığını belirten Öztürk, kendisinin de bunları araştırdığını söyleyerek şöyle devam etti:

“Kara delik oluşturmamız için uzay zaman dokusunu çok ama çok güçlü bir şekilde eğmeniz lazım onun için o gök cisminin yoğunluğunun çok çok fazla olması gerekiyor. Örneğin, dünyayı bir kara delik haline getirmek isteseydim onu yaklaşık olarak böyle küçücük bir boncuk boyutlarına kadar sıkıştırmak gerekirdi ancak o zaman dünyadan bir kara delik yapabilirdim. CERN’de yapılan şeylerde protonlar çarpıştığı zaman yine çok küçük hacimde bir şekilde parçacık yoğunluğu oluşturup mikro kara delikler olabilir mi diye araştırıyoruz. Fakat bu oluşan kara delikler böyle etrafındaki her şeyi yutup büyüyecek ve bizi yok edecek şeyler değil. Stephen Hawking’in ortaya attığı bir Hawking Radyasyonu fikri var aslında kara deliklerde ışınım yapıp enerjisini kaybediyor diye. Dolayısıyla bu oluşan mikro kara deliklerde bir şekilde Hawking ışınımıyla etrafa yeni parçacıklar salıp buharlaşmasını bekliyoruz ve bu açığa çıkan yeni parçacıklara bakarak da o kara delikler hakkında bilgi sahibi olmayı hedefliyoruz. Ama herhangi bir sinyal gözlemleyemedik.”

 

“Evrende başı boş dolaşan kara delikler var mı bilmiyoruz”

Kara deliklerin dünyayı yutabileceği tartışmalarıyla ilgili de konuşan Öztürk, “Gözlemleyebildiğimiz, fotoğrafını çektiğimiz yapılar var ama evrende başı boş dolaşan kara delikler var mı ya da evrendeki en küçük kara delik ne onları bilmiyoruz. Belki hiç farkında olmadığımız bir kara delik hareket ediyor ve güneş sistemine doğru yaklaşıyor da olabilir” dedi.

 

“Kuantum bu kadar kolay bir şey değil”

Kuantum enerjisini kullananlar, düşünceyi kuantumla şekillendirdiğini iddia edenlerle ilgili de konuşan Öztürk, bunun bilimsel anlamda mümkün olmadığını söyledi. “Kuantum bu kadar kolay bir şey değil” diyen Profesör, sözlerine şöyle devam etti:

“Biz fizikçiler bile tam olarak anlayamıyoruz. Elimizde bir gözlem varsa onun neden olduğunu ifade etmek için elimizde bazı kuramlar olabiliyor. İnsan veya evren bu kadar basit değil. Arkasında yatan mekanizma çok daha fazla. O yüzden düşüncenin frekansı arttı, enerji alıyorum gibi şeyler pek mümkün değil.”

Muhalif belediyelerin yaptığı yurtlara el koyacaklar

Yeditepe'de Akademik Başarı Ödül Töreni

Dünya Nüfusunun Yarısı Miyopi Tehlikesinde

İBB'ye 4. dalga operasyon | 49 gözaltı var

Metro ve otobüslerde Ekrem İmamoğlu yasağı

Görünmez zorbalık ve duygusal maniplasyona dikkat

İstanbul'da korkutan deprem | 4.2

Cezasızlık algısı toplumsal bağları zayıflatıyor!

Yat Yarışları 2. Kez Didim'de

TÜBİTAK Desteğiyle Üretildi, Reflü, Gastrit ve Ülseri Yenecek

MEGATRENDS2030 | Türkiye iş makinelerinde küresel oyuncu

Hamilelikte obezite tehlikesi

Bağırsak Sağlığınız İçin Pelvik Taban Hastalarına Dikkat

İBB'ye yeni operasyon | 22 kişi hakkında gözaltı kararı

Felçlileri yürüten robotlar serebral palsili çocuklara umut oldu

İlaç ve Tıbbi Cihaz Sektörü Yasal Düzenlemelere Birlikte Uyumlanıyor

Stresin vücuda 7 zararı

Güneş Gözlüğü Seçimine Dikkat: Sahtesi Katarakta Sebep Oluyor

AKOM'dan İstanbul için sağanak yağış uyarısı geldi

AgriGO.AI ile Çiftçiye Yapay Zeka Desteği

Disleksi Nedir, Ne Değildir?

Ankara'yı karıştıran kuyumcu | 100 milyon lira ile kayıp

Suriyeli dolandırıcılar dünyaca ünlü Türk bilim insanını hedef aldı

Ferit Evgi | Artık markaların da kariyer koçu var

Kabızlığa karşı en etkili silah: Su, lif ve hareket!

İzmir’den Yapay Zeka Manifestosu

İktisadi Bağımsızlık Müzesi’nden 19 Mayıs’a Özel Sergi

Strese karşı etkili 10 adım

AKP'li eski başkandan, polislere hakaret ederek saldırdı

Ufuğa ışık tutan zirve Bankasürans 2025

Yükleniyor

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 34 28 1 5 56 89
2.Fenerbahçe 34 25 3 6 52 81
3.Samsunspor 34 18 10 6 13 60
4.Beşiktaş 34 16 7 11 20 59
5.İstanbul Başakşehir 34 16 12 6 7 54
6.Eyüpspor 35 14 13 8 4 50
7.Trabzonspor 34 12 11 11 11 47
8.Göztepe 34 12 11 11 10 47
9.Kasımpaşa 34 11 10 13 0 46
10.Konyaspor 34 13 14 7 -3 46
11.Kayserispor 34 11 12 11 -11 44
12.Antalyaspor 34 12 14 8 -22 44
13.Gazişehir Gaziantep 34 12 15 7 -5 43
14.Rizespor 34 13 17 4 -10 43
15.Alanyaspor 34 10 15 9 -10 39
16.Bodrum FK 34 9 16 9 -13 36
17.Sivasspor 35 9 18 8 -14 35
18.Hatayspor 34 5 21 8 -26 23
19.Adana Demirspor 34 2 28 4 -59

YAZARLAR