Milyonlarca çocuk Youtuber, Fenomen olmak isterken köleleşiyor

Milyonlarca çocuk Youtuber, Fenomen olmak isterken köleleşiyor

Nasıl Youtuber olunur? Fenomen olmanın yolları? Youtebe'den zenginlik mümkün mü? Dijital kölelik yasal mı?



 

Bütün dünya çocuk işçiliğin önlenmesi için mücadele ederken, Amerikan kökenli sosyal medya şirketleri, dijital oyun platformları sayıları on milyonlarla ifade edilen daha çocuk denecek yaşta kullanıcılara yıllardır harıl harıl içerik ürettiriyor. Üstelik bunu yaparken düzenlediği sözleşmeleri sürekli değiştirerek, girilen içerikleri çoğu zaman 'Lisans ihlali' gibi havadan sudah bahanelerle tek kuruş bile ödemeden... Kimileri 'Fenomen' olmak için olmadık yöntemlere başvururken, büyük hayal kırıklığı yaşayan milyonlarca çocuğun sosyal medya mecralarındaki istismarı uzmanların dikkatinden kaçıyor. 

Haberin başlığı sizi yanıltmasın, belki bir faydası olur diye 'Nasıl Youtuber olunur' sorusuna cevap arayan binlerce çocuğa kısaca 'Bu sömürü tuzağına, bu kölelik sistemine razı olmayın' demek için hazırladığımız bu içerik, Youtube, Facebook, İnstagram başta olmak üzere popüler sosyal medya mecralarında para kazanmak için çaba harcayan gençlere yol göstermek için hazırlanmıştır. Türkiye'nin sosyal medya konusunda yetiştirdiği önemli uzmanlardan Mürsel Ferhat Sağlam'ın görüşleri ile harmanlanan bu çalışma, sadece çocukları gençleri değil yetişkinleri de ilgilendiriyor.

Haziran ayı sonunda 1.5 milyar aylık kullanıcıya eriştiğini duyuran Youtube, düzenli içerik üreten kullanıcılarına ödediği reklam geliri miktarını ise sır gibi saklıyor. İngiltere ve Türkiye başta olmak üzere çok sayıda ülkede hakkında milyarlarca dolarlık ceza davası açılan Google ve Youtube'un reklamlarla kurduğu sömürü sistemi içinde en büyük hak ihlali çocuklara ait hesaplarda yaşanıyor. Çoğu aile bireyleri tarafından açılan hesaplarda henüz küçük bebekler, hayvan sevgisi istismarı, sözde oyun tanıtımları ve oyun hileleri, Youtube üzerinde izlenme rekorları kırsa da, yayıncılara çoğunlukla aylık 2-3 dolarlık küçük reklam gelirleri yollanıyor. 

'Youteberlik' reklamlarıyla ayda on binlerce dolar kazanabileceği mesajı veren Youtube, kullanıcıları ve içerik üreticilerine zaman zaman, içeriği kesin olarak hiç bir zaman belli olmayan 'Lisans ihlali' ya da 'Hak ihlali' gibi nedenlerle küçük bütçeli reklam gelirlerini de ödemiyor. 

BU DURUMA KULLANICILAR SES ÇIKARMIYOR

Bedensel olarak çalıştırılan Çoçuk işçiler konusunda büyük mücadele veren sivil toplum kuruluşları ve sendikalar, sosyal medya platformlarında emeği ve zamanı istismar edilen milyonlarca çocuğun varlığını görmezden geliyor. Youtebe gibi sosyal medya devlerinin 'İstismar' kelimesiyle yanyana getirilmemesi, emek ve hak ihlali gibi konularda eleştirilmemesi, çocukları köleleştiren ve kısa yoldan kısa süre içerisinde zengin olma duygularının sömürülmesi konusunda uzmanlar da susmayı tercih ediyor. Bu konuda görüşünü aldığımız Mürsel Ferhat Sağlam önemli uyarılarda bulundu. Sağlam, sosyal medyada dijital platformların eğlence aracı ötesine geçmesinin ortaya çıkardığı devasa pazarlam imkanı ve yoğun iletişim kapasitesinin sorgulanması gerektiği görüşünde. Mürsel Sağlam, hem kullanıcıları hem de aile bireylerini uyarırken şu görüşlere yer verdi;

Çocukların Youtube Fenomeni Olma Çabasına Dikkat
 
Sosyal medya 7’den 77’ye herkes tarafından aktif ve yoğun şekilde kullanılan, sosyal paylaşımın ve etkileşimin ön planda olduğu mecralar olarak hiç şüphesiz çağın önemli birer bilgi, reklam, pazarlama, iletişim ve eğlence aracı olma özelliği taşımaktadırlar. 
 
Youtube, bu reklam, bilgi, pazarlama, iletişim ve eğlence ağlarından sadece biri fakat Youtube’da video odaklı içeriklerin olması mecrayı diğerlerinden farklı kılıyor. Görsel ve video ağırlıklı içeriklerin sosyal medyada daha çok paylaşıldığı bilinmektedir. Bu durum video içeriklerinin yer aldığı Youtube’u, birçok sosyal ağdan daha popüler yapmaktadır. 

Youtube’u farklı ve popüler yapan bir diğer özellik ise Youtube’un içerik üretenlere para ödüyor olmasıdır. Tabi bu durum her video yükleyen kişinin Youtube’dan çok para kazandığı şeklinde yorumlanmamalıdır. Genelde Youtube’daki her videonun, sahibine milyonlar kazandırdığı zannedilse de durum pek de sanıldığı gibi değil.  

Çünkü Youtube’da para kazanmak için bazı şartların yerine getirilmesi gerekiyor. Tüm koşullar sağlandığında dahi Youtube, içeriğin sahibine çok düşük miktarda ödeme yapıyor. Kısacası yüz binlerle, milyonlarla ifade edilen abone sayısına veya 100 milyonu aşan izlenme sayısına ulaşamamış kanallar Youtube’dan kuruşlarla ifade edilen düşük oranda gelir elde edebiliyorlar. 

Youtube fenomeni olmak için ciddi bir prodüksiyon, planlı bir içerik üretimi, kurumsallık ve içeriği tüketecek geniş bir kitle gerektiğini vurgulayan “Stratejik Marka Yönetimi” kitabının yazarı, Dijital Pazarlama Uzmanı ve Marka Danışmanı Mürsel Ferhat Sağlam, Youtube fenomenliği konusunda doğru bilinen yanlışlar olduğunu belirtirken son zamanlarda çocukların da Youtube fenomeni olmak için çabaladığını ve bu durumun çocuklar üzerinde bazı olumsuzluklara sebep olduğunu vurguladı.  
Mürsel Ferhat Sağlam, Youtube fenomenlerine özenen ilk ve ortaokul çağındaki çocukların, fenomenlerle aynı popülariteyi yakalamak için çektikleri videolarda amaçladıkları izlenme sayısına ulaşamadıkları için başarısızlık hissine kapıldıklarını ve hayal kırıklığına uğradıklarını, buna ek olarak çocukların ürettikleri videoya hakaret ve küfür içerikleri yorumların yapıldığını bu durumun da çocukları psikolojik anlamda etkilediğine değinirken ebeveynleri uyardı. 

Mürsel Ferhat Sağlam, ebeveynlerin çocuklarına bilgisayarı ya da interneti yasaklamaması gerektiğini ancak çocuklara; interneti ve bilgisayarı nasıl kullanacakları konusunda profesyonel şekilde eğitilmesi gerektiğini tavsiye ediyor. 
Kodlama, yapay zekâ, mobil uygulamalar ve oyun yazılımları yakın geleceğin para kazandıran meslekleri arasında yer alıyor. Bu açıdan düşünülürse Mürsel Ferhat Sağlam’ın “interneti ve bilgisayarı bilinçli şekilde, bilgi odaklı kullanın” uyarıları dikkate değer görünüyor.