Doğal bal nasıl anlaşılır?
Sahte balın doğalından ayırt edilmesinin sadece gelişmiş laboratuvarlarda yapılan analizlerle mümkün olduğunu belirten Balparmak AR - GE ve Kalite Direktörü Dr. Emel Damarlı, baldaki hilenin el yordamıyla yani tadına, dokusuna ve kokusuna bakılarak anlaşılmayacağının altını çizdi.
Ankara’da yapılan sahte bal operasyonunun ardından gözler, arıların mucizesi bu olağanüstü besin kaynağına çevrildi. Kooperatiflerden, sivil toplum kuruluşlarına, beslenme uzmanlarından ziraat mühendislerine kadar herkes sahte bal ile doğal balı birbirinden ayırmanın yollarını anlatıyor. Peki gerçek ne, tüketici sahte bal ile doğal balı nasıl ayırt edecek?
Balın, dünyada en kolay taklit edilebilen ve çoğaltmak amacıyla da tağşiş edilen gıda ürünleri arasında yer aldığını belirten Balparmak AR-GE ve Kalite Direktörü Dr. Emel Damarlı, “Balı arılar yapar, bala dışardan hiçbir şey katılamaz veya içinden bir şey alınamaz. Bunların olduğu durumlarda balda hile yöntemleri olan “taklit veya tağşiş” yapıldığı anlamına gelir. Bal ve arı ürünleri kategorisinde tüm dünyada karşılaşılan en büyük sorun maalesef taklit ve tağşiştir. Bir balın doğal mı sahte mi olup olmadığı el yordamıyla, yani tadına, dokusuna veya kokusuna bakılarak anlaşılamaz, anlamanın tek yolu tam donanımlı laboratuvarlarda yapılan gelişmiş analizlerdir. Her geçen gün balda yeni bir sahtecilik vakası ortaya çıkıyor. Balparmak olarak sofralara sunduğumuz doğal bala ulaşmak için yoğun bir mücadele veriyoruz. Bu sahtecilik durumu maalesef emektar arıcının da ekmeğine zarar veriyor. Biz her türlü sahteciliği önlemek ve hem tüketiciyi hem de arıcıyı korumak için çalışıyoruz, yenilikçi analiz metotları geliştiriyor, dünya çapındaki bilimsel çalışmaların ötesine geçerek yenilikler ortaya koyuyoruz” dedi.
Sahte bal üretmek amacıyla pek çok hileye başvurulduğunu hatırlatan Damarlı, dışarıdan ilave edilen glikoz ve fruktoz dahil her türlü şeker şuruplarını, boya maddelerini ve yabancı enzimleri tespit eden ileri metotlar geliştirdiklerini vurguladı. Damarlı, “Sofralara doğal bal sunmamızı sağlayan bu önemli başarı sayesinde, Balparmak AR-GE Merkezimiz, Uluslararası Bal İhtisas Komisyonu’nun doğal ballarda taklit ve tağşişin yanı sıra, arı ürünlerinin kompozisyonlarının belirlenmesi çalışma grubunun liderliğini üstlendi. Dünyada bilir kurul olma yolunda ilerleyen Balparmak AR-GE Merkezi’nin bu başarısı hem markamız hem de ülkemiz için gurur verici bir gelişme” dedi.
Gerçek Bal ve Sahte Balı Ayırt Etmenin Yolları
Sahte balın insan sağlığı açısından risk teşkil ettiğini, bu nedenle bal alırken ve tüketirken oldukça dikkatli olunması gerektiğini vurgulayan Damarlı şu noktaların altını çizdi: “Gıda ürünleri arasında en sık hilesi yapılanlar arasında üçüncü sırada olan balla ilgili bu üzücü gerçek, insan sağlığını tehdit etmesi ve insanları ekonomik olarak da yanıltması nedeniyle küresel bir sorun haline geldi. Örneğin, 2023 yılında, Avrupa Birliği’ne ithal edilen balların yüzde 46'sının AB direktifine uymadığı rapor edildi. Ayrıca hileli balların uzun dönemde halk sağlığını ne boyutta etkilediğini göreceğiz. Balparmak olarak, yaklaşık yarım asırdır sahte balla mücadele ediyoruz. Bu kapsamda AR-GE Merkezimize 2022 yılında yaptığımız yatırım ile, tüm dünyadaki güncel analiz yöntemlerini kullanan HRMS cihazını, laboratuvar altyapımıza ekledik. Bu cihaz sayesinde glukoz, fruktoz, mısır, pancar, pirinç, agave gibi şeker şuruplarının yanı sıra gıda boyaları, dışarıdan katılan enzim katkılarının varlığını, doğruluğunu yüksek ve hassas bir formatta raporlayabiliyor ve balların aslına uygunluğunu kontrol edebiliyoruz.”
“Ürünü satın almadan önce doğallığına dair güvence veriyoruz”
Balparmak’ın, tüketicilerine ürünlerinin doğal olduğuna dair güvenceyi ürün daha raftayken verdiğine değinen Damarlı, şöyle devam ediyor: “Tüketiciler ambalajlarımız üzerinde yer alan QR (karekod) kodu akıllı telefonuna okuttuğunda, balın doğallığını raporlayan analiz sonuçlarının yanı sıra, balın hangi çiçeklerin polenlerinden geldiği bilgisine de rahatlıkla ulaşabiliyor. Doğal ürüne ulaşıldığından emin olmak için etiket okumak önemli. Bu sayede tüketici sofrasına ne koyduğundan emin olabilir.”
