Her yeni yılda olduğu gibi birçok kişi bu yeni yıla “daha sağlıklı ve formda kalma kararları” alarak giriyor. Siz de 2023’te sağlıklı ve formda kalmak lafta kalmasın diyenlerdenseniz; Uzman Diyetisyen Nilay Keçeci Arpacı’nın sıraladığı maddelere hemen göz gezdirmelisiniz.
Öncelikle diyet kelimesine bakış açımızı değiştirelim. Çünkü diyet denilince birçok kişinin zihninde canlanan “aç kalmak” olur. Bu düşünce tarzı, kişide kısa zamanda motivasyon kaybına yol açar. Diyet demek, aç kalmak demek değildir. “Aç kal” diyen tüm diyetleri unutun. Devir artık “sağlıklı beslenme” devri. Sağlıklı ve dengeli beslenmeyi yaşamınızın bir parçası haline getirin. Aç bırakan, yararlı birçok besini eleyen diyetler uzun soluklu olamaz. Bu da, sürekli sil baştan bir süreçle yeni diyetlere rota oluşturmanızı sağlar ve sonuç; yorgun bir metabolizma olur.
Ekmeksiz diyet olmaz. Bu yapılan en önemli yanlışlardan biridir. Eğer gluten intoleransınız yoksa neden ekmeği diyetinizden çıkarıyorsunuz? Unutmayın ki; beynimizin tiamine ihtiyacı var. Tiamin (B1 vitamini) merkezi sinir sistemini destekleyen bir bileşendir. Ekmek de bu konuda en önemli kaynaktır. Gluten tüketmek istemeyen kişiler karabuğday ekmeği ya da glutensiz ekmek tüketebilirler. Kısa süreli belki ekmek kesilebilir; ama uzun süreli ekmeksiz diyetleri yeni yılda hayatınızdan çıkarın.
Çay ve kahveyi içmeyi kim sevmez ki? Yeni yılda da istediğiniz gibi çay kahve tüketin; ama kuralınız ne kadar çay kahve, 2 litre üzerine o kadar su olsun. Çünkü çay ve kahve diüretik etkileri sebebiyle vücutta sıvı kaybı yaratır. Bu nedenle günlük tükettiğiniz 2 litre su yeterli gelmeyebilir. Kısacası içtiğiniz çay ve kahveler günlük su oranınızdan yiyor diyebiliriz. Çay ve kahve tüketirken yanında mutlaka 1-2 bardak su içmeye çalışın. Böylelikle sıvı dengeleme sağlayabilirsiniz.
Tuz, vücudumuz için önemli mineraller içerse de fazla tüketildiğinde sağlığı olumsuz etkileyebilir. Çok fazla tuz içeren diyetler kan basıncını yükselterek genel sağlığa zarar verdiği gibi stres seviyesini de yükseltebilir. Yapılan son araştırmalara bakıldığında yüksek tuzun hormon düzeylerinin yüzde 75 artırdığı görülmektedir. Bu nedenle günlük tuz tüketimini sınırlandırmak yeni yılda alacağınız önemli kararlardan olmalıdır. Günlük tuz tüketim oranı 1 çay kaşığı olarak belirtilmektedir; ancak sık sık tükettiğiniz besinlerin de tuz içerdiğini unutmayın ve buna göre tuz kullanın. “Daha az tuz tüket, daha çok hareket et!” 2023 için uygulayacağınız bir öneri olsun.
Magnezyum ve selenyumun metabolizmaya birçok faydası vardır. Magnezyum açısından zengin besinler tüketmeniz kasılma ya da kramplar yaşamanızı önler. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Selenyum da rahat kilo verme sürecinize destek sağlar. Kemik sağlığını korur. Magnezyum ve selenyum depolarınızı doldurmak için günlük ara öğünlerinize 1 muz ve 10 badem ekleyebilirsiniz. Bunun dışında soğan, fındık, ay çekirdeği, turp, sarımsak, balık, nohut, roka, pırasa gibi diğer kaynakları da değerlendirebilirsiniz. Yeni yılda günlük diyet planınızda mutlaka bir porsiyon sebze yemeğine, haftalık diyet programınızda da 1-2 kez balık, nohut gibi besinlere yer verin.
Eğer sindirim sorunlarınız arttıysa yanlış bir beslenme düzeni ya da listeleri uyguluyor olabilirsiniz. 2 öğün ya da 5 öğün beslen diye bir şart yok. Her bireyin düzeni farklı olabilir. Bir standarda girmeye çalışmayın. Kendi metabolizmanın için en iyi olanı uygulayın. Detoks, ketojen ya da eliminasyon diyetlerini uzun süreli yapmayın. Bu diyetleri doğru programlar çerçevesinde kısa süreli olarak yapabilirsiniz. Her besin, diyet sürecinde çok değerlidir. Bunun için doğanın tüm renklerine beslenmenizde yer verin. Örneğin; bağışıklık sistemini destekleyen mor lahana, karadut, yaban mersini, patlıcan gibi mor besinleri tüketin. Göz ve beyin sağlığına iyi gelen bal kabağı, kayısı havuç gibi turuncu besinlere beslenme planınızda sık sık yer açın. Detoks etkisi yaratan kırmızıbiber, pancar, çilek gibi kırmızı besinleri ve tok tutan, zayıflamayı destekleyen enginar, bezelye, elma, taze fasulye gibi yeşil besinleri de ihmal etmeyin. Yeni bir yıl, yeni kararlar, yeni başlangıçlar derken sağlığınızı ikinci plana atmayın. 2023’te daha sağlıklı ve formda kalmak için bu maddeleri hayatınızı bir parçası haline getirin.
